سونوگرافی فراصوتی یکی از روش‌های تشخیص بیماری در پزشکی است. به این روش اکوگرافی، پژواک‌نگاری و صوت‌نگاری نیز گفته می‌شود. این روش بر مبنای امواج فراصوت و برای بررسی بافتهای زیرجلدی مانند عضلات، مفاصل، تاندون‌ها و اندام‌های داخلی بدن و ضایعات آنها پی ریزی شده‌است. سونوگرافی در حاملگی نیز کاربردهای وسیعی دارد. همچنین امروزه سونوگرافی کاربردهای درمانی نیز دارد.
اجزای دستگاه سونوگرافی :
دستگاه سونو شامل قطعات زیر می باشد :
1ـ پروپ یا Sound
2ـ زاویه ( کامپیوتر و …اعداد وارقام را داریم که میتوان محاسباتی انجام داد و نماگیر را در نقاط مختلف Fix کرد واندازه گیری کرد)
3ـ مانیتور : تصاویر منعکس شده از امواج صوتی را میتوان درآن دید .
انواع پروپ :
1ـ پروپ خطی Liner
2ـ پروپ آندوکاویند یا واژینال
3ـپروپ Pectorial
امروزه بیشتر پروپ Pectorial_ Liner استفاده می‌شود که در تمام طول دوران بارداری استفاده می‌شود . پروپ واژینال به خصوص برای تشخیص زودتر دراوایل دوران بارداری استفاده می‌شود.
دستگاه سونوگرافی
کاربرد امواج فراصوت:
- کاربرد تشخیصی (سونوگرافی)
- بیماریهای زنان و زایمان (Gynocology) مانند بررسی قلب جنین ، اندازه گیری قطر سر (سن جنین) ، بررسی جایگاه اتصال جفت و محل ناف ، تومورهای پستان.
- بیماری های مغز و اعصاب (Neurology) مانند بررسی تومور مغزی ، خونریزی مغزی به صورت اکوگرام مغزی یا اکوانسفالوگرافی.
- بیماریهای چشم (ophthalmalogy) مانند تشخیص اجسام خارجی در درون چشم ، تومور عصبی ، خونریزی شبکیه ، اندازه گیری قطر چشم ، فاصله عدسی از شبکیه.
- بیماری های کبدی (Hepatic) مانند بررسی کیست و آبسه کبدی.
- بیماری های قلبی (cardology) مانند بررسی اکوکار دیوگرافی.
- دندانپزشکی مانند اندازه‌گیری ضخامت بافت نرم در حفره‌های دهانی.
- این امواج به علت اینکه مانند تشعشعات یونیزان عمل نمی‌کنند. بنابراین برای زنان و کودکان بی‌خطر می‌باشند.
- کاربرد درمانی (سونوتراپی)
- کاربرد گرمایی
کاربرد تشخیصی (سونوگرافی) :
- بیماریهای زنان و زایمان (Gynocology) مانند بررسی قلب جنین ، اندازه گیری قطر سر (سن جنین) ، بررسی جایگاه اتصال جفت و محل ناف ، تومورهای پستان.
- بیماریهای مغز و اعصاب (Neurology) مانند بررسی تومور مغزی ، خونریزی مغزی به صورت اکوگرام مغزی یا اکوانسفالوگرافی.
- بیماریهای چشم (ophthalmalogy) مانند تشخیص اجسام خارجی در درون چشم ، تومور عصبی ، خونریزی شبکیه ، اندازه گیری قطر چشم ، فاصله عدسی از شبکیه.
- بیماریهای کبدی (Hepatic) مانند بررسی کیست و آبسه کبدی.
- بیماریهای قلبی (cardology) مانند بررسی اکوکار دیوگرافی.
- دندانپزشکی مانند اندازه‌گیری ضخامت بافت نرم در حفره‌های دهانی.
- این امواج به علت اینکه مانند تشعشعات یونیزان عمل نمی‌کنند. بنابراین برای زنان و کودکان بی‌خطر می‌باشند
دستگاه سونوگرافی
کاربرد گرمایی سونوگرافی :
با جذب امواج فراصوت بوسیله بدن بخشی از انرژی آن به گرما تبدیل می‌شود. گرمای موضعی حاصل از جذب امواج فراصوت بهبودی را تسریع می‌کند. قابلیت کشسانی کلاژن (پروتئینی ارتجاعی) را افزایش می‌دهد. کشش در scars (اسکار = جوشگاههای زخم) افزایش می‌دهد و باعث بهبود آنها می‌شود. اگر اسکار به بافتهای زیرین خود چسبیده باشد، باعث آزاد شدن آنها می‌شود. گرمای حاصل از امواج فراصوت با گرمای حاصل از گرمایش متفاوت است.
میکروماساژ مکانیکی :
به هنگام فشردگی و انبساط محیط ، امواج طولی فراصوتی روی بافت اثر می‌گذارند و باعث جابجایی آب میان بافتی و در نتیجه باعث کاهش ورم (تجمع آب میان بافتی در اثر ضربه به یک محل) می‌شوند.
درمان آسیب تازه و ورم : آسیب تازه معمولا با ورم همراه است. فراصوت در بسیاری از موارد برای از بین بردن مواد دفعی در اثر ضربه و کاهش خطر چسبندگی بافتها بهم بکار می‌رود.
درمان ورم کهنه یا مزمن : فراصوت چسبندگی هایی که میان ساختمان های مجاور ممکن است ایجاد شود را می‌شکند.
خطرات سونوگرافی :
- سوختگی : اگر امواج پیوسته و در یک مکان بدون چرخش بکار روند، در بافت باعث سوختگی می‌شود و باید امواج حرکت داده شوند.
- پارگی کروموزومی : استفاده دراز مدت از امواج اولتراسوند با شدت خیلی بالا پارگی در رشته دی ان ای (DNA) را نشان می‌دهد.
- ایجاد حفره : یکی از عوامل کاهش انرژی امواج اولتراسوند هنگام گذشتن از بافتهای بدن ایجاد حفره یا کاویتاسیون است. همه محلولها شامل مقدار قابل ملاحظه‌ای حبابهای گاز غیر قابل دیدن هستند و دامنه بزرگ نوسانهای امواج اولتراسوند در داخل محلولها می‌تواند بر روی بافتها تغییرات بیولوژیکی ایجاد کند (پارگی در دیواره یاخته‌ها و از هم گسستن مولکولهای بزرگ)
دیدگاه خود را ثبت کنید
میخواهید به بحث بپیوندید؟احساس رایگان برای کمک!